جستارنامه فرهنگ و هنر اسلامی (فارسی - انگلیسی)
Journal of Islamic Art and Culture (En - Fa)

:: مقاله مرتبط با : دوره دوم - شماره اول

Architectural analysis of the theater mosque in Tehran based on Islamic art indicators




نویسندگان :
زهرا قاسمی1، مرتضی افشاری2،
-(مسئول)1، -2
تعداد صفحات : 27
چکیده :

مسجد، بعنوان نمادی از معماری اسلامی نقش مهمی در انعکاس و تجلی ذات خداوند متعال دارد. در عصر حاضر، با ظهور فناوری جدید، شاهد ساخت مساجدی هستیم که کالبدی متفاوت از مساجد گذشته دارند از جمله مسجد تئاتر شهر تهران. با توجه به اینکه مسجد یکی از بسترهای اصلی هنر و معماری اسلامی در شهر محسوب میشود و همچنین از عناصر مهم و تاثیر گذار در هویت و فرهنگ شهر های اسلامی نیز میباشد؛ لذا قرارگیری این مسجد درکنار مساجد سنتّی در بافت شهری امروز، این پرسش را در ذهن مخاطبان ایجاد میکند که آیا این مسجد به عنوان یک بنای مذهبی بر اساس شاخصه های هنر اسلامی طراحی و اجرا شده است؟ آیا این مسجد با شکل جدید میتواند زمینه ساز رشد و تعالی انسان، که هدف اصلی عبادت است، باشد؟ هدف از این نوشتار تحلیل و تطبیق معماری مسجد تئاتر شهر تهران با شاخصهای هنر اسلامی است. به این منظور نمونة موردی مسجد تئاتر شهر تهران که کالبدی نوآورانه دارد، بررسی شده است. برای پاسخ به سؤالات ابتدا مبانی نظری هنر اسلامی مطرح گردیده و شاخص های آن استخراج شده، سپس ویژگیهای مسجد تئاتر شهر تهران به عنوان نمونه ای از مساجد متجدّد معرفی و بر اساس آن معماری مسجد نئاتر شهر تهران تجزیه و تحلیل شده است. روش تحقیق بر مبنای استدلال منطقی و تحلیل محتوا با استفاده از مطالعات اسنادی-کتابخانه ای می باشد. نتایج حکایت از آن دارد که برخی دگرگونی های ناشی از پیشرفت سبک و تنکیک در معماری ضروریست، اما باید مرزی مشخّص برای آن در نظر گرفته شود تا تغییرات شکلی باعث تغییر مفاهیم والای انسانی نگردد و معماری مسجد در عین بداعت، همچنان بازگوکنندة تعالیم و شاخص های اسلامی باشد. در مسجد تئاتر شهر تهران تلاش برای بداعت و هماهنگی با محیط باعث شده است که معنا و هویت اسلامی در آن کمرنگ شود و بنا خوانایی خود را، که برای مسجد امری ضروریست، ازدست بدهد. مباحث حاصل از این پژوهش میتواند به تدوین و ارتقاء کالبدی طراحی معماری مساجد دوران معاصر و متناسب با هویت و فرهنگ اسلامی ایرانی منجر شود. شاخص های هنر اسلامی میتواند بهترین انتخاب برای مساجد در جهت ارتقاء کیفیت طراحی فضاها و معنوی کردن این مکانها باشد.



چکیده انگلیسی :

The mosque, as a symbol of Islamic architecture, plays an important role in reflecting and manifesting the essence of God Almighty. In today's age, with the advent of new technology, we are witnessing the construction of mosques that have a different structure from the mosques of the past, including Tehran's Theater Mosque. Considering that the mosque is considered one of the main foundations of Islamic art and architecture in the city and is also one of the important and influential elements in the identity and culture of Islamic cities; Therefore, placing this mosque next to traditional mosques in today's urban context raises the question in the minds of the audience that whether this mosque was designed and implemented as a religious building based on the characteristics of Islamic art? Can this mosque with its new form be the basis for human growth and excellence, which is the main purpose of worship? The purpose of this article is to analyze and compare the architecture of the theater mosque in Tehran with the indicators of Islamic art. For this purpose, a case study of Tehran's theater mosque, which has an innovative structure, has been investigated. To answer the questions, first the theoretical foundations of Islamic art are presented and its indicators are extracted, then the characteristics of Tehran's Theater Mosque are introduced as an example of modern mosques, and based on that, the architecture of Neatar Mosque in Tehran is analyzed. The research method is based on logical reasoning and content analysis using documentary-library studies. The results indicate that some transformations due to the development of style and sophistication in architecture are necessary, but a specific boundary should be considered for it so that shape changes do not change the lofty human concepts and the architecture of the mosque, while being an innovation, still reflects the teachings and indicators. be Islamic. In the Theater Mosque of Tehran, the effort to innovate and harmonize with the environment has caused the Islamic meaning and identity to fade and the building to lose its legibility, which is essential for the mosque. The discussions resulting from this research can lead to the compilation and improvement of the architectural design of mosques in the contemporary era and in accordance with Iranian Islamic identity and culture. The indicators of Islamic art can be the best choice for mosques in order to improve the design quality of spaces and spiritualize these places.



موضوع : مقاله علمی پژوهشی - فرهنگ و هنر اسلامی(معماری و شهرسازی
کلمات کلیدی : معماری، مسجد تئاتر شهر تهران، شاخص ها، هنر اسلامی، تحلیل
کلمات کلیدی انگلیسی: Architecture, Tehran City Theater Mosque, indicators, Islamic art, analysis
مراجع :
قرآن کریم دهخدا، علی اکبر (1328)، لغت نامه دهخدا، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران آزادی، مصطفی (1394)، اولین کنفرانس سالانه پزوهش های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، صص1-14 انصاري، ناجي محمد حسن عبدالقادر (1378)، تعمير و توسعه مسجد شريف نبوي در طول تاريخ ترجمه عبدالمحمد آيتي، تهران، نشر مشعر اکرمی، غلامرضا (1382)، تعریف معماری، گام اول آموزش، نشریه هنرهای زیبا شماره 16، صص33-48 اینانلوداعلی لو، شبنم (1380)، معماری مساجد ایران، ج1، چاپ اول بانج فروزش، فرناز( 1396)، الگوهای طراحی مساجد معاصر (نمونه مورد مطالعه مسجد دانشگاه تهران). چهارمین کنفرانس بین المللی عمران، معماری و توسعه اقتصاد شهری. شیراز، صص1-6 بلخاری قهی، حسن (1390)، مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی، تهران: انتشارات سوره مهر بلخاری قهی، حسن (1384)، تجلی نور و رنگ در هنرهای ایرانی- اسلامی، تهران: انتشارات سوره مهر پیرنیا، محمدکریم، (1383)، سبک شناسی معماری ایران، نشر معمار، تهران پوپ، آرتور اپهام (1366)، معماری ایران، ترجمه غلامحسین صدری افشار، انتشارات فرهنگیان، ارومیه انزلی حاتم، غلامعلی( 1376)، مسجد جلوه گاه هنر اسلامی، فصلنامه هنر تابستان و پاییز، شماره33، 480-489 حجت، مهدی (1386)، سنت در معماری: هم اصیل، هم به روز، مصاحبه توسط نرگس مروجی، فصلنامه آبادی، ش 54، صص 128-133 حکیم، نگار ( 1390)، معماری مساجد از قرن هفتم تا امروز، نشریه معمار، شماره13( 71)، صص 10-19 خدادادی، اسد( 1389)، مرکز موسیقی لاهه، دسترسی در ht tp: / / a r chl and.mihanblog. com/pos t /164 حمزه نژاد، مهدی، عربی، مائده (1393)، بررسی اصالت اسلامی ایرانی در مساجد نوگرای معاصر مطالعه موردی: طرح مسجد چهارراه ولی عصر(عج) تهران، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی شماره 15، صص47-61 خصم افکن نظام؛ عرفان، کوکبی، افشین( 1396 ). تحلیل مکان شناسی فضاهای مذهبی در معماری شهرها بوسیله تحلیل الگوی استقرار مسجد. نخستین کنفرانس ملی به سوی شهرسازی و معماری دانش بنیان، تهران دانشمیر، رضا ( 1389 ) الف، روند طراحی معماری، مصاحبه توسط مریم سادات رضو یپور و یاسمن رمضانی، فایل تصویری مصاحبه حضوری با رضا دانشمیر. زرگر، اکبر، ندیمی، حمید، مختارشاهی، رافونه (1386)، راهنمای معماری مسجد، چاپ اول، دید، تهران زمرشیدی ، حسین ( 1388 )، مسجد در معماری ایران، نشر زمان، تهران. ستاري ساربانقلي، حسین (1382)، تجلي عرفان نور و رنگ در معماري مساجد، مجموعه مقالات دومين دوره همايش بين المللي معماري مساجد، افق آينده، ، ج2 سید صدر، سید ابوالقاسم (1383)، دایره المعارف هنر، انتشارات سیمای دانش، چاپ اول شیخ صدوق ( 1367 )، من لا يحضره الفقيه، ترجمه علی اکبرغفارى، ج اول، نشر صدوق، تهران صارمی،حمیدرضا، خدابخشی، سحر، خللاق دوست، متین ( 1395)، بررسی تطبیقی جهت گیری شبستان در مساجد سنتی و معاصر، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی- شماره 24، 65-84 عباسی حسینی، ابراهیم ( 1366 )، مروری بر جامعه شناسی مسجد، مشکو‌ة پاييز، شماره 16، صص95-113 فلامکی، محمد منصور (1380)، فردایی برای یک ربع قرن تجربه مرمت شهری در تهران، نشریه هفت شهر، دوره 1، پیاپی 3 محمدی، مریم(1391)، معماری مساجد ایران در سده های نخستین اسلامی، انتشارات امیرکبیر، تهران مرادی، یوسف، احمدی، محمد آزاد (1396)، اصول و معیارهای یک مسجد نوگرایانه ، سومین همایش ملی و سومین همایش بین المللی معماری، عمران و شهرسازی در آغاز هزاره سوم، تهران معماریان، غلامحسین(1391). معماری ایرانی، انتشارات سروش دانش، تهران( (معاریان، 1391: 291) نقره کار، عبدالحمید( 1393 )، ارزیابی و نقد طرح و ساختمان جدید مسجد ولیعصر(عج) در مجاورت تئاتر شهر (تهران)،پژوهش های معماری اسلامی، دوره 1 ، شماره 2 ، صص 23-39 نصر، سید حسین (1392). هنر و معنویت اسلامی، مترجم: رحیم قاسمیانانتشارات حکمت، تهران نصر، سید حسین ( 1373 )، سنت اسلامی در معماری ایرانی، مجموعه مقالات جاودانگی و هنر، ترجمه سید محمد آوینی، نشربرگ، تهران نصر، سید حسین ( 1389 )، هنر و معنویت اسلامی، ترجمه رحیم قاسمیان، انتشارات حکمت، تهران نوری، مهدی (1378)، تحلیل جامعه شناختی مسجد، فرهنگ اصفهان، شماره 13 هیلن برند، رابرت (1389)، معماری اسلامی، باقر آیت‌الله‌زاده‌شیرازی، تهران، انتشارات روزبه مهاجر، آذر (1389 )، مسجدی بی گنبد و مناره، گروه هنر تبیان http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=150054 دسترسی در 24/11/1389 باشگاه خبرنگرارن جوان کد خبر: ۶۷۷۰۸۸۳ گروه : اجتماعی شهری تاریخ انتشار: ۰۳ دی ۱۳۹۷ - ۰۸:۲۲ مصاحبه با مهندس عبدالحمید نقره کار designtvir.com منابع لاتین: Ardalan, Nader (1983), On Mosque Architecture In Architecture and Community, by Renata Holod and Darl Rastorfer, Aperture, New York Pashayikamali, F. & Kahnamui, N. (2000) "Islam and mosque arcitecture," Second conference of mosque arcitect future horizone, pp. 107-117
تعداد بازدید از مقاله : 217
تعداد دانلود فایل : 70

تصویر جلد


سایر شماره ها

دوره اول - شماره پنجم (پاییز 1401) دوره اول - شماره چهارم (پاییز 1401) دور چهارم - شماره اول (تابستان 1403) دوره اول - شماره سوم (پاییز 1401) دوره اول - شماره دوم (پاییز 1401) دوره اول - شماره اول (پاییز 1401) دوره دوم - شماره اول (تابستان 1402) دوره سوم - شماره اول (زمستان 1402)

مقالات پر بازدید